Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz KURT, sigortalıların eksik gün sayılarını tamamlayarak emekli
olabilmeleri ve sigorta başlangıcını öne çekebilmeleri bakımından hizmet borçlanmalarının önemli
olduğunu ancak yıl başıyla birlikte gerek asgari ücret artışı gerekse yapılacak yeni yasal düzenleme ile
borçlanma maliyetlerinin büyük ölçüde artacağını belirterek, borçlanmalar hakkında bilgilendirme
bulundu.
Hizmet Borçlanması Nedir?
Sigortalıların, askerlik, doğum, memurların ücretsiz izinleri, avukatlık stajı, tutukluluk, gözaltı,
grev veya lokavt gibi nedenlerle çalışamadıkları ve sigortalı bildirimlerinin yapılamadığı sürelerin daha
sonra kendileri tarafından başvuru yapılarak, SGK tarafından hesaplanan tutarı ödemeleri ile
kazanabilecekleri prim ödeme günleridir.
Kimler Borçlanma Yapabilir?
Hizmet borçlanması yapılabilmesi için kişinin daha önce memur, işçi veya esnaf statülerinden en
az bir gün sigortalı bildiriminin yapılmış olması gerekir. Bu kişiler, askerlik ve yedek subay okulunda
geçen sürelerini, üç çocuğa kadar (üçüncü çocukta dahil) her bir çocuk için doğum sonrası iki yıla kadar
olan süreleri, memurlar ücretsiz izin sürelerini, avukatlar staj, doktorlar ise fahri asistanlık sürelerini,
grev, lokavt, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler ile 13 Şubat 2011 tarihinden sonra geçen kısmi
süreli çalışma sürelerini borçlanabilmektedirler.
Sigortalılar Elini Çabuk Tutmalı
Sigortalılar, günlük asgari ücret ile bu ücretin 7,5 katı arasında belirlenen prime esas kazancın yine
günlük %32’sini ödemek suretiyle borçlanma yapabiliyor. Örneğin bugün için bir günlük borçlanma
bedeli 4/a (SSK) sigortalıları için 277,40 TL, aylık 8.322 TL, yıllık ise 99.864 TL. Ancak yıl başından
itibaren asgari ücretteki artışla birlikte bu tutarlara artacak. Bununla da kalmıyor. Meclis’te bulunan ve
Aralık ayı içinde yasalaşması beklenen torba kanunla günlük borçlanma oranı %45’e çıkarılıyor.
Başvuru Nasıl ve Nereye Yapılıyor?
Hizmet borçlanmasına ilişkin talepler, SGK müdürlüklerinde hazır olan hizmet borçlanması
başvuru belgesi veya kişinin kendisinin hazırlayabileceği borçlanma isteğini belirtir bir dilekçe ile SGK il
ve merkez müdürlüklerine bizzat yapılabileceği gibi e-Devlet üzerinden de bu başvurular kolaylıkla
yapılabiliyor.
2
İstediğim Kadar Süreyi Borçlanabilir miyim?
Sigortalılar borçlanabileceklerin sürelerin tamamını ödemek zorunda değillerdir. Yalnızca hak
etmek istedikleri sosyal güvenlik hizmetlerinden yararlanabilmek için yeterli süreyi borçlanabilirler.
Örneğin 540 gün askerlik yapmış sigortalı emeklilik için 320 güne ihtiyaç duyuyor ise sadece bu kadar
günü için de borçlanma yapabilecektir.
Borçlanılan Tutarlar Geri Alınabilir mi?
Aylık bağlanmamış olması şartıyla SGK’ye yazıyla müracaat ederek borçlanmadan vazgeçilmesi
mümkündür. Bu durumda ödenen borçlanma tutarının tamamı faizsiz iade edilir. Ödenen paranın bir
kısmının iadesi ise mümkün değildir. Sigortalılar herhangi bir süre ve bir defaya mahsus koşulu
olmaksızın ödedikleri borçlanma bedellerini bu kapsamda her zaman ve her defa geri talep
edebileceklerdir.
Borçlanılan Tutarlar Ne Zamana Kadar ve Nereye Ödenmeli?
Sigortalılarımız başvuru yaptıklarında SGK tarafından hesaplanan borç tutarı, iadeli taahhütlü
olarak kendilerine bildirilir. PTT alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihidir. Bu
tarihten itibaren bir ay içinde borçlanma bedelinin bankaya ödenmesi gerekir. Tebliğ edilen borcunu
süresi içinde ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması içinse yeni
başvuru yapılması gerekecektir.
Borçlanma Hangi Sigortalılık Statüsünden Sayılır?
Askerlik, doğum, doktora, tıpta uzmanlık, avukatlık stajı, doktorların fahri asistanlığı, grev, lokavt
süreleri, gözaltı ve tutukluluk halleri, kısmi süreli çalışanların eksik günleri, borçlanma talebi yapılan
tarihte tabi olunan son sigortalılık statüsü ne ise o statüden borçlandırılır. Örneğin son olarak 4/1-a (SSK)
statüsünde çalışan bir kişinin borçlandırılan süreleri bu kapsamda değerlendirilir. Zorunlu
sigortalılığından sonra isteğe bağlı prim ödeyenlerin borçlanmaları halindeyse bu süreler 4/1-b (Bağ-Kur)
kapsamında değerlendirilecektir.
Sigorta Başlangıcı Öne Çekilir mi?
İlk defa sigortalı olunan tarihten önceki süreler için borçlanma yapılması durumunda sigortalılığın
başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Ancak bu durum askerlik, doktora
öğrenimi, tıpta doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, fahri asistanlık, avukatlık stajı ve kişilerin kanun
gereği yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının
tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı için geçerlidir. Bir başka deyişle her borçlanma
sigortalılık başlangıç tarihinizi öne çekmeyecektir.
HABER:LEYLA ERDOĞAN